Instemming

…op weg naar een gemeenschappelijk doel. Gaan we links of gaan we rechts?°

✣  ✣  ✣

Hoe neemt een groep waarin diverse visies en belangen aanwezig zijn, toch efficiënt de juiste beslissingen?

instemming en consent zijn equivalent in betekenis en worden door elkaar gebruikt.

Consentbesluitvorming—Een effectieve en efficiënte samenscholingswijze die heldere en door alle betrokkenen gedragen besluiten oplevert.

Deze basisregel vormt de garantie voor gelijkwaardigheid bij de besluitvorming van de organisatiedeelgevers. Het consentprincipe is de afspraak dat het consent, het beginsel van geen overwegend en beargumenteerd bezwaar, de besluitvorming regeert.

‘Regeert’ wil zeggen dat besluiten ook op andere wijze dan met consent kunnen worden genomen, op voorwaarde dat het besluit daartoe wel met consent is genomen. Democratisch of autoritair beslissen blijft mogelijk. Maar ook kunnen mensen met consent overeenkomen een orakel te raadplegen of de chaos af te wachten. Algemeen gesproken kun je zeggen dat beleidsbesluiten met consent worden genomen en dat de uitvoering van deze besluiten wordt opgepakt door een of meer organisatiedeelgevers. Die kunnen binnen de grenzen van het beleidsbesluit autoritair beslissen over de uitvoering.

Bij consent hoef je het dus niet helemaal met een besluit eens te zijn maar wel voldoende om het besluit te willen en kunnen uitvoeren. Soms kies je voor ‘disagree and commit’ om toch voortgang te blijven boeken.

Het consentbeginsel leert alle betrokkenen rekening te houden met elkaars argumenten en te zoeken naar besluiten die daar recht aan doen. Zodoende krijgt eenieder de ruimte om zijn of haar rol in het proces te spelen.

Door op elk niveau gezamenlijk consentbesluiten te nemen over beleid en besluiten over de uitvoering op te laten pakken door een of meer betrokkenen, kun je zorgvuldig besluiten over beleid en vaart maken in de uitvoering.

Consent is geen consensus. Je hoeft het niet helemaal met een besluit eens te zijn om je consent te kunnen geven. Zolang je bezwaren maar niet overwegend zijn. Het consent is ook geen het recht van veto maar het recht van argument.

Bij deze manier van besluiten nemen beschikt iedereen over hetzelfde middel om invloed uit te oefenen op de te nemen beslissingen.

Daarom:

Voer een integraal beslissingsproces in op basis van beargumenteerde bezwaren en instemming of consent°.

✣  ✣  ✣

slaap er een nachtje over bij cruciale beslissingen, edoch durf te kiezen.

✣  ✣  ✣

• uit bezwaren, ook als de anderen vóór zijn;
• doe je best het bezwaar van een ander te begrijpen in plaats van de ander te overtuigen van diens ongelijk;
• spreek elkaar aan op wat je ervan vindt en merkt;
• neem in een hectische praktijk de tijd en vertrouw op tijdwinst bij de uitvoering.

Korte vorm van integrale besluitvorming

Gebruik de volgende korte vorm van het beslissingsproces, wanneer je zowel een spanning op wilt lossen, als een specifiek voorstel voor een oplossing wil doen.

1. Presentatie—Je vertelt je spanning die opgelost moet worden en doet een voorstel om dat te doen. Alleen verklarende vragen zijn toegestaan om je voorstel helder te krijgen. Discussies en reacties worden direct gestopt door de facilitator, zelfs indien ze verhult als vraag opduiken.
2. Reactieronde—de facilitator vraagt elk persoon beurtelings om een reactie vanuit de buik op het voorstel (bijvoorbeeld "super!", "zuigt!", "moet rekening houden met X"). Discussies en reacties van elke andere soort worden meedogenloos afgekapt door de facilitator.
3. Wijziging en verheldering—na de reactieronde krijg je een kans om elk aspect te verhelderen, waarvan je voelt dat verheldering nodig is. Je kunt kleine wijzigingen in het voorstel aan brengen (zelfs als er heldere tekortkomingen aangeduid zijn, zijn in dit stadium grote wijzigingen niet gewenst, pogingen tot grote wijzigingen dienen onderdrukt te worden).
4. Instemmingsronde—de facilitator vraagt elke persoon beurtelings of hij of zij enige bezwaren kent die geïntegreerd °moeten worden in het voorstel, voordat een beslissing genomen kan worden. Een "bezwaar" is een reden die aangeeft waarom het voorgestelde beleid of de beslissing buiten de voornaamste tolerantiegrenzen van het systeem valt. Bezwaren worden geuit zonder discussie of vragen. De facilitator noteert alle bezwaren op het bord en kapt elke discussie meedogenloos liefdevol af. Nadat deze ronde over is, is de beslissing geacht te zijn genomen, zodra er geen nieuwe gegronde bezwaren aan de oppervlakte gekomen zijn.
5. Integratie—als er wel bezwaren opkomen dan start de facilitator een groepsdiscussie over het bezwaar. Het doel daarvan is om het bezwaar weg te nemen door de kernwaarheid van het bezwaar te integreren in een gewijzigd voorstel. Het proces gaat terug naar de instemmingsronde, als die manier gevonden is.

Lange vorm van integrale besluitvorming

Gebruik de lange vorm, indien je een of meerdere spanningen voelt en geen specifiek voorstel kunt aanbieden.

1. Vorm een beeld— jij en/of de facilitator verhelderen de kernkwestie.
2. Verken zienswijzen—de facilitator vraagt elke deelnemer spanningen rondom de kwestie te duiden en om informatie waarover hij beschikt. Hij brengt deze — letterlijk — in kaart (een mind map werkt hier prima). De facilitator zoekt vervolgens snel naar een gedeeld en helder gemeenschappelijk beeld over de spanningen in de voorgelegde kwestie.
3. Genereer voorstellen—de facilitator start een proces dat een voorstel of verzameling van voorstellen oplevert, waarmee een of meer van de spanningen op de mind map worden weggenomen. De facilitator kan hiervoor elke zinnige methode gebruiken. Gebruikelijke technieken zoals dialoog, brainstorming en ieder zijn zegje— zonder discussie — zijn bijzonder doeltreffend. De facilitator noteert daarbij alle zaken op een whitebord. Zodra er een of meerdere concrete voorstellen zijn, schakelt de facilitator om naar het korte formaat, zoals hierboven beschreven.

Dit proces help ook om snel de grenzen en de toleranties van een systeem aan het licht te brengen. Een grootse gevaarlijke gedurfde doel en een vurig verlangen versnelt dit proces. Benoem een facilitator die het proces meedogenloos liefdevol leidt en die gewaardeerd wordt om zijn of haar noodzakelijke meedogenloosheid.

Met het duimenprotocol kom je er snel achter hoe iedereen erin zit en waar er bezwaren zijn.

Verwar instemming (of consent) niet met consensus.

Onoverkomelijk bezwaar

• Je kan er niet mee leven.
• Het voorstel is ondraaglijk.

Bronnen

• Mienskip Wûns » Bouwsteen vier: de sociocratische methode
• Het Eerste Huis » Zelfsturing: besluitvorming
• HBR » The Good Fight: How Conflict Can Help Your Idea
• Wikipedia » EN » Robert's Rules of Order
• Wikipedia » NL » Poldermodel
• Wikipedia » NL » Consensus
• Wikipedia » EN » Consensus decision-making
• Wikipedia » EN » Unanimity
• [http://nl.wikipedia.org/wiki/Unanimiteit Wikipedia » NL » Unanimiteit

---