Patroontaal

Uit Pareltaal
Versie door Martien (overleg | bijdragen) op 8 jul 2009 om 12:27 (*[http://hillside.net/patterns/definition.html A Pattern Definition])
Naar navigatie springen Naar zoeken springen


…complexe programma's, trajecten en projecten met veel, vaak tegenstrijdige krachten.

✣  ✣  ✣

Je wilt dat je voortdurend keuzes maakt die leiden tot een groter geheel en samenhang.


Daarom:

Ontwikkel een pareltaal, een vlechtwerk van samenhangende parels die voor elke situatie de verschillende krachten zodanig richt dat na toepassing van een Patroontaal een betere, helere situatie ontstaat waarin wensen vervuld zijn.

✣  ✣  ✣



✣  ✣  ✣



Lees ook over:patroontaal met voorstel voor hernoemen van een aantal patronen.

Aardnoot » Christopher Alexander publiceerde in 1977 a pattern language over steden • gebouwen • constructie.

Hier vind je een overzicht van Nederlandse vertaling van alle 253 patronen. Sommige patronen zijn al geconverteerd naar parels.

a pattern language beschrijft verschillende knelpunten die bij het inrichten van een buurt of het (ver)bouwen van een huis voortdurend de kop opsteken. Elk van die knelpunten is in de vorm van een patroon gegoten. Een patroon biedt een oplossing voor een telkens terugkerend probleem in een bepaalde situatie.

Zo spreekt het patroon werkgemeenschap de volgende wens:

Als iemand acht uur van zijn dag op zijn werk doorbrengt en acht uur thuis, dan moet de werkplek eigenlijk net zo'n gemeenschap zijn als iemands thuis.

Daarom:

Bouw of moedig de vorming van werkgemeenschappen aan: elk van hen een verzameling kleinere groepen werkplekken met eigen binnenplaatsen, verzameld rond een groter gemeenschappelijk plein dat winkels en broodjeswinkels bevat. De totale werkgemeenschap moet niet meer dan 10 tot 20 bedrijven omvatten.

Deze patronen zijn geen recepten die je slaafs kunt volgen maar meer korte beschouwingen die hun beste doen de kern van het knelpunt te onthullen en daarvoor een oplossingsrichting te formuleren.

Bovendien staan de patronen niet los van elkaar maar vormen ze een hecht web van elkaar wederzijds versterkende patronen. Vandaar patroontaal.

Neem daarom de tijd voor de patronen. Blader van tijd tot tijd eens door de verzameling maak je geleidelijk de gedachtegang eigen.

Patroontaal is geen verhaal over architectuur of binnenhuisinrichting maar een verhaal over mensen. Daarom is het gemakkelijk te lezen maar lastig goed uit te voeren. Veel succes en plezier daarbij!

Patroontaal Bronnen

Patroontaal versus Pareltaal

Nu gaat Alexanders oorspronkelijke patroontaal over problemen. Patroontaal brengt daar een nuance in aan door elke probleemformulering om te keren in een wens. Het uitspreken en formuleren van een wens helpt namelijk bij haar vervulling.

Meer informatie over a pattern language:


Deel 1: Steden

Doe wat u kunt om een wereldregering met duizend onafhankelijke gebieden in plaats van landen, tot stand te brengen:

onafhankelijke regio’s

werk binnen elk gebied toe naar regionale beleidslijnen die het land beschermen en die de begrenzing van de steden aangeven:

de verdeling van steden
vingers van stad en land
landbouw in de dalen
kantwerk van secundaire wegen
landelijke stadjes
het platteland

moedig door het beleid van de stad een stapsgewijze ontwikkeling aan van de belangrijkste structuren die de stad definiëren:

mozaïek van subculturen
gespreid werk
het betoverende van de stad
buurtgebonden vervoersgebieden

bouw deze grotere stedelijke patronen op vanuit de basis, door actie die in belangrijke mate bestuurd wordt door twee niveaus van zichzelf regerende gemeenschappen, die als ruimtelijk identificeerbare plaatsen bestaan:

samenleving van 7000
grenzen tussen subculturen
herkenbare buurten
grens van de buurt

verbind gemeenschappen met elkaar door de groei van de volgende netwerken aan te moedigen:

web van openbaar vervoer
rondwegen
opvoedings-netwerk
web van winkels
mini-bussen

voer een gemeenschaps- en buurtbeleid om de aard van de plaatselijke omgeving te beheren volgens de volgende fundamentele principes:

vier-verdiepingen grens
negen procent parkeerruimte
evenwijdige straten
geheiligde plaatsen
toegang tot water
levenscyclus
mannen en vrouwen

moedig in buurten, wijken en de tussenliggende grensgebieden de vorming van plaatselijke brandpunten aan:

excentrische kernen
bebouwings-gradiënt
knooppunten van activiteiten
promenade
winkelstraat
nachtleven
overstapplaatsen

maak rond deze centra huisvesting mogelijk voor groepen die zijn gebaseerd op contact van mens tot mens:

variatie in gezinsvormen
graden van toegankelijkheid
huizen in groepjes
rijtjeshuizen
berg van huizen
overal oude mensen

moedig tussen de groepen huizen, rond de centra, en vooral in de grenzen tussen de buurten, de vorming aan van werkgemeenschappen:

werkgemeenschap
lint van industrieën
universiteit als markt
gedecentraliseerde stadhuizen
ketting van gemeenschapsprojecten
overdekte markt van winkels
gezondheidscentra
gemengd wonen en werken

sta toe dat tussen de groepjes huizen en werkplaatsen het plaatselijk straten en paden netwerk informeel en stapsgewijs groeit:

lusvormige straten
T-kruisingen
groene straten
netwerk van paden en auto’s
toegangspoorten
oversteekplaatsen
verhoogd voetpad
fietspaden en fietsenstallingen
kinderen in de stad

zorg in de wijken en buurten voor openbaar land waar de mensen zich kunnen ontspannen, elkaar kunnen ontmoeten en zichzelf kunnen vernieuwen:

spektakel
rustige achterpaden
parkjes binnen loopafstand
kleine pleintjes
uitkijkpunten
dansen in de straat
vijvers en stroompjes
kraamklinieken
heilige grond

zorg bij elk blokje huizen en bij elke werkplaats voor kleine stukjes gemeenschapsland om te voorzien in plaatselijke versies van dezelfde behoeften:

gemeenschappelijke grond
ononderbroken speelruimte
openbare buitenkamer (hangplek)
begraafplaatsen
water om in te spelen
veldjes om te sporten
bouwspeelplaats
dieren

moedig, binnen het raamwerk van gemeenschappelijke grond, groepen huizen en werkgemeenschappen, de transformatie aan van de kleinste onafhankelijke sociale eenheden: gezinnen, werkgroepen en ontmoetingspunten.

Eerst het gezin in al zijn vormen:

het gezin
huis voor een klein gezin
huis voor een paar
huis voor één persoon
eigen huis

vervolgens komen de werkgroepen, inclusief allerlei soorten werkplaatsen en kantoren en zelfs leergroepen voor kinderen:

werkplaatsen en kantoren onder zelfbestuur
kleinschalige dienstverlening
afstanden binnen kantoren
meester en leerlingen
tiener-gemeenschap
kleine toegankelijke scholen
huis voor kinderen

en de plaatselijke winkels en ontmoetingsplaatsen:

zelfstandige winkels
café met terras
buurtwinkel
biertapperij
herberg
bushalte
kraampjes met etenswaren
slapen in het openbaar

Deel 2: Gebouwen

De eerste groep patronen helpt de globale indeling van een groep gebouwen te bepalen: het aantal gebouwen en de hoogte, de ingangen naar het terrein, de belangrijkste parkeerplaatsen en de lijnen van verplaatsing binnen het complex:

gebouwencomplex
aantal verdiepingen
verdekte parkeerterreinen
interne circulatie-gebieden
hoofdgebouw
voetgangersgebied
binnenstraat
familie van ingangen
kleine parkeerterreinen

bepaal de posities van de individuele gebouwen op de kavel, binnen het complex, één voor één, naar de aard van de kavel, de bomen en de zon: dit is een van de belangrijkste momenten in de taal:

herstel van de bouwplaats
tuin op het zuiden
positieve buitenruimte
vleugels vol licht
aaneengesloten bebouwing
breed en ondiep huis

leg binnen de begrenzing van de vleugels de ingangen, tuinen, binnenplaatsen, daken en terrassen vast, geef zowel het volume van de gebouwen als het volume van de ruimten tussen de gebouwen gelijktijdig vorm, denk eraan dat binnen- en buitenruimte, als yin en yang, altijd gezamenlijk vorm moeten krijgen:

hoofdingang
half-verborgen tuin
overgang tussen buiten en binnen
verbinding tussen huis en auto
hiërarchie van open ruimten
binnenplaatsen die leven
cascade van daken
beschermend dak
daktuin

als de belangrijkste delen van de gebouwen en de buitenruimten hun ruwe vorm gekregen hebben, dan is het tijd om meer gedetailleerde aandacht te gaan schenken aan de paden en pleinen tussen de gebouwen in:

arcades
paden en bestemmingen
vorm van het pad
rooilijnen
voetgangersdichtheid
hoekjes met activiteiten
zitten op een trap
iets ruwweg in het midden

nu de paden op hun plaats zijn komen we terug bij de gebouwen: werk binnen de verschillende vleugels van elk gebouw de fundamentele gradiënten van de ruimten uit en bepaal hoe het interne verkeer de ruimten in de gradiënten zal verbinden:

intimiteits-gradient
zonlicht binnenshuis
gemeenschappelijke gebieden centraal
entree
de loop door de kamers
korte gangen
trap als toneeldecor
zen-uitzicht
spel van licht en donker

definieer binnen het raamwerk van de vleugels en hun inwendige gradiënten in ruimtelijkheid en beweging, de belangrijkste gebieden en kamers. Eerst voor een huis:

gebied van het paar
gebied van de kinderen
slapen op het oosten
woonkeuken
terras aan de straat
een eigen kamer
reeks zitruimten
slaapgedeelte van de kinderen
badruimte
opslagruimte

vervolgens hetzelfde voor kantoren, werkplaatsen en openbare gebouwen:

flexibele kantoorruimte
gezamenlijk eten
kleine werkeenheden
de receptie heet u welkom
een plaats om te wachten
kleine vergaderruimten
half-open kantoor

voeg kleine bijgebouwtjes toe die een beetje los van de hoofdstructuur staan en maak een toegang van de bovenverdiepingen naar straat en tuin:

kamers ter verhuur
tiener-huisje
bejaardenwoning
gerijpt werk
werkplaats thuis
buitentrap

zorg ervoor de binnenkant van het gebouw aan de buitenkant vast te breien door de grens tussen de twee te behandelen als een gebied op zich en daar menselijke details in aan te brengen:

licht van twee kanten in elke kamer
zoom van het gebouw
zonnig plekje
noordkant
kamer in de buitenlucht
ramen aan de straat
opening naar de straat
galerijen rondom
balkon van twee meter
band met de aarde

beslis nu over de rangschikking en de inrichting van de tuin:

helling met terrassen
vruchtbomen
ruimten rondom bomen
half verwilderde tuin
tuinmuur
tuinpaden met pergola’s
kas
zithoekje in de tuin
groentetuin
compost

ga terug naar de binnenkant van het gebouw en voeg aan de belangrijkste ruimten de nodige kleinere kamers en alkoven toe:

alkoven
zitplaats aan het raam
open haard
sfeer bij het eten
afgeschoten werkruimten
lay-out van de keuken
kring van stoelen
gezamenlijk slapen
echtelijk bed
bedsteden
kleedkamer

werk vorm en afmetingen van kamers en alkoven zo af dat ze exact en uitvoerbaar worden:

variatie in de hoogte van plafonds
de vorm van de binnenruimte
ramen met uitzicht op de wereld
half-open muur
ramen binnenshuis
ruimte voor de trap
deuren in de hoeken

geef de muren diepte, overal waar alkoven, ramen, schappen, kasten of zitjes moeten komen:

dikke muren
kasten tussen kamers
zonnig aanrecht
open schappen
planken op heuphoogte
ingebouwde zitplaatsen
holen voor kinderen
geheime plek

Deel 3: Constructie

Ontwikkel voor u begint met de details van de constructie, een filosofie waarmee u de structuur rechtstreeks uit uw plannen en uw idee over het gebouw kunt laten groeien.

structuur volgt de sociale ruimten
efficiënte structuur
goede materialen
geleidelijke versteviging

werk nu op basis van uw plannen en binnen de filosofie van de structuur de structurele lay-out uit; dit is het laatste wat u op papier doet voor u echt begint te bouwen:

lay-out van het dak
lay-out van vloeren en plafonds
verdikking van de buitenmuren
kolommen in de hoeken
uiteindelijke kolomverdeling

zet waar de kolommen komen stokken in de grond en begin het raamwerk op te trekken volgens de lay-out van deze staken:

funderingen als wortels
vloerplaat
dooskolommen
bovenbalk
muur als membraan
vloer-plafond gewelven
gewelfvormige daken

bepaal binnen het raamwerk van het gebouw de exacte plaats voor de openingen: de deuren en ramen, en omlijst deze openingen:

natuurlijke deuren en ramen
lage vensterbank
vensternissen
lage deuropening
deurposten en raamkozijnen als verdikte randen

voeg terwijl u de hoofdstructuur en zijn openingen opbouwt, waar dat past de volgende ondergeschikte patronen in:

ruimten rond kolommen
verbindingen tussen kolommen
gewelfvormige trap
kabelgoten
stralingswarmte
dakkapellen
bekroning van het dak

voeg de oppervlakken en de details binnenshuis toe:

oppervlak van de vloeren
geschubde buitenmuren
zachte binnenmuren
ramen die wijd opengaan
massieve deuren met ramen
gefilterd licht
kleine ruiten
één-centimeter randje

werk de buitenruimten even volledig af als de binnenruimten:

plaatsen om te zitten
bank bij de voordeur
zitmuurtje
daken van canvas
verhoogde bloembedden
klimplanten
bestrating met kieren tussen de stenen
zachte tegels en baksteen

maak het gebouw af met versieringen, licht, kleur en persoonlijke dingen:

versiering
warme kleuren
verschillende soorten stoelen
poelen van licht
dingen uit uw eigen leven

waarmee de reeks patronen volledig is.