Conventie

…Leken en veteranen—en alle varianten daartussen—werken in een project aan een gemeenschappelijk doel.

✣  ✣  ✣

Een strak keurslijf van normen en regels werkt verstikkend terwijl laissez faire meestal tot niets leidt.

Laissez faire:

• leidt tot chaos;
• is zelden productief;
• verkwist energie;

Een strak keurslijf:

• leidt tot sterke orde;
• werkt verstikkend;
• bevriest energie;

Een goede conventie:

• leidt energie in goede banen en laat het stromen;
• geeft voldoende houvast en richting voor leken;
• geeft voldoende ruimte en vrijheid voor veteranen;
• werkt als catalysator bij produktieve processen.

Daarom:

Vang en ontwikkel tijdens de reis een verzameling richtlijnen en conventies en toets ze altijd tegen de beginselen en waarden van het team.

✣  ✣  ✣

conventies dienen een vrije structuur te hebben, en eerder productief en generatief te zijn dan restrictief. parels en de pareltaal is in wezen ook een geheel van conventies in de vorm van productieregels voor een zich ontvouwend geheel met een kwaliteit zonder naam. conventies en richtlijnen zijn altijd geworteld in de drie tot vijf waarden voor de groep en de fundamentele beginselen van de organisatie. In geval van conflict zijn de drie tot vijf waarden voor de groep en de beginselen altijd leidend.

Streef naar zoveel mogelijk zelforganiserende eigenschappen van conventies en doe je uiterste best om ze eenvoudig, elegant en efficiënt te maken. Schort het aan die drie tot vijf waarden voor de groep en/of de beginselen, ontwikkel die dan eerst en schik de conventies daarnaar. Houd de conventies dagelijks vers, en neem ze in ieder geval elk seizoen een keer grondig op de korrel.

✣  ✣  ✣

Een ieder doet wat hij doet. Zo mengen zich gewoonten, tradities, methodieken, regels en ambities tot een bonte chaos van voornamelijk goede bedoelingen. Werkenderwijs neemt de onderlinge afstemming—en gemeenschappelijke woordenschat—geleidelijk toe. Op een gegeven moment heb je aan een half woord of een klein gebaar al genoeg.

Iedereen past zich naar vermogen aan. Dat ontwikkelingspatroon is bekend als groepsdynamica. Er ontstaan gezamenlijke gedragspatronen. Eerst vormen zich onbewust gewoonten—goede en slechte, die uiteindelijk steeds vastere vormen aannemen. Dan zijn het tradities, wetten of voorschriften geworden. Niet noodzakelijkerwijs rationeel onderbouwd, maar meer van zo gaat dat hier. Het eerste stadium van gezamenlijke vormen heet "conventies" afgeleid van het latijnse woord samenkomen.